lijster
Grote lijster Fotograaf: Michel Geven
De grote lijster is een vogel voor mensen die eind december de winter al beu zijn. Al in de tweede helft van december kun je hem op een niet al te koude dag met weinig wind zomaar ineens horen zingen. Hij zingt echter niet op bestelling, je moet wel wat geluk hebben en weten waar je moet zijn. Maar de kans dat je een zingende grote lijster zou kunnen treffen, is tijdens de donkere dagen al reden genoeg om de deur uit te gaan. Wel even goed oefenen, want zijn welluidende zang is te verwarren met die van andere lijsterachtigen die al heel vroeg in het seizoen van zich kunnen laten horen.
Zang
De zang van de grote lijster is een opeenvolging van vrij korte, variabele strofen met daartussen pauzes die over het algemeen wat langer zijn dan de strofen zelf. De strofen bestaan uit drie tot zeven vrij zuiver gezongen tonen zonder veel toonhoogteverschil. Veel van de afzonderlijke tonen dalen in toonhoogte en ook de laatste toon van elke strofe is vaak wat lager. Dit geeft de zang van de grote lijster, die overigens prettig in het gehoor ligt, een wat weemoedig karakter.
Zangactiviteit
Roep
De karakteristieke roep van de grote lijster is een langgerekte droge ratel, vaak meerdere achter elkaar. Je kunt hem horen wanneer de vogel op- of overvliegt. Hij wordt ook gebruikt als alarmroep, maar dan klinkt hij luider en meer ratelend.
Grote lijster, alarmroep
Gedrag
De grote lijster is te vinden in (bosranden van) oude loofbossen, parken, grote tuinen en halfopen agrarische gebieden met bomenrijen of hoogstamboomgaarden. Om voedsel te kunnen zoeken heeft hij open terrein met een korte grazige vegetatie nodig.
De grote lijster zingt bij voorkeur tussen een uur voor zonsopkomst en enkele uren erna, maar hij is zeker ook overdag te horen. Hij brengt zijn zang vaak vanuit de top van een hoge boom en het is dan soms even zoeken waar hij precies zit. Omdat de vogel vrij schuw is, lukt het vaak niet om dichtbij te komen. Gelukkig is zijn zang van een grote afstand te horen.
Interessante informatie & weetjes
- Zoals andere lijsterachtigen kan de grote lijster zijn zangstrofen beëindigen met tierlantijntjes die hoger, sneller, maar ook zachter klinken dan de rest van zijn zang.
Gelijkende soorten
- De zang van de grote lijster heeft veel weg van die van de merel, vooral wanneer laatstgenoemde het rustig aan doet. In veruit de meeste gevallen zingen merels langere en meer gevarieerde strofen met meer toonhoogteverschillen.
- Alleen al door de naam kan de grote lijster met de zanglijster verward worden. De zanglijster is te herkennen aan zijn uitbundige, gevarieerde zang met vele herhalingen in de strofen.
- In de loop van april kun je in onze contreien heel soms de weemoedig klinkende zang van de koperwiek horen. De zang van de grote lijster klinkt zuiverder, lager en minder rauw dan die van de koperwiek. Bovendien beginnen de zangstrofen van de koperwiek meestal met een aantal herhalingen van dezelfde rauwe toon en eindigen ze met snelle, hoger gezongen toontjes.